طبقه بندی لوله های کاربردی

۱٫    لوله های فولادی
۲٫    لوله های چدن نشکن(داکتیل)
۳٫    لوله های آهن سیاه
۴٫    لوله های آزبست سیمانی
۵٫    لوله های بتن پیش تنیده و لوله های بتن آرمه
۶٫    لوله های پی وی سی سخت
۷٫    لوله های پلی اتیلن
۸٫    لوله های فایبرگلاس (GRP )

۱-لوله های فولادی :

لوله هایی که از فولاد ساخته می شوند به سه قسمت فولادی، گالوانیزه و سیاه تقسیم می شوند که بسته به فولاد مصرفی در پروژه های آبرسانی استفاده می شوندو دارای قطرهای بالاتر از ۶ اینچ هستند .

مزایای لوله های فولادی :

۱– درمقابل فشارهای بالا قابلیت تحمل زیادی دارند .

۲– کارگذاری لوله ها به سبب طویل بودن شاخه ها ساده است .

۳– عموما در شاخه های ۱۲ متری تولید می شوند .

۴– درداخل کشور تولید می گردند .

 

معایب لوله های فولادی :

این لوله ها چون پوشش خارجی ندارند به سرعت در خاک خورده می شوند وبنابراین پوشش خارجی و حفاظت کاتدی برای آن لازم است سطوح داخلی آن به سرعت سطح صاف خود راازدست می دهد .

 

۲-لوله های چدنی نشکن یا داکتیل :

همانطور که می دانیم لوله ساخته شده ازچدن معمولی دارای معایبی است که تقریبا از ۴۰ سال پیش با پیشرفت علم متالوژی و تغییر خواص چدن، آلیاژی از چدن در ساخت لوله ها به کاربرده می شود که به چدن نشکن معروف می باشد . چدن داکتیل دارای مقداری منیزیم است که با کم کردن از گوگرد و فسفر چدن معمولی و همچنین با دانه بندی گرانول کربن چدنی تولید می شود .

 

مزایای لوله های داکتیل :

۱– به نسبت چدن معمولی ازقابلیت انعطاف بیشتری برخوردار است .

۲– به نسبت فولاد مقاومت بیشتری در مقابل خورندگی دارد .

 

معایب لوله های داکتیل :

معایب لوله های داکتیل به نسبت فولاد مقاومت بیشتری در مقابل خورندگی دارند ولی در کل مقاومت آنها در مقابل خوردگی در حد مطلوبی نیست .

 

۳-لوله های آهن سیاه :

با نورد کردن لوله های آهن سیاه تولید می شوند این لوله ها جهت انجام طرح انتقال آب کاربرد زیادی نداشته و معمولا اتصالات آنها از طریق جوش صورت می گیرد و در خاک استحکام کافی ندارد .

 

۴-لوله های آزبست سیمان :

برای نخستین بار در ایتالیا از مخلوط کردن یک ماده معدنی تحت عنوان آزبستور و سیمان پرتلند و آب وپختن آن در حالیکه به صورت سانتریفوژ فشرده شده بود لوله آزبست سیمان بدست آمد .

 

مزایا ی لوله های آزبست سیمان :

۱– دوام این لوله ها نسبت به لوله های فلزی در مقابل عوامل خورنده موجود در خاک بیشتر است.

۲– چون سطوح داخلی آن صافند بنابراین قدرت آبرسانی نسبتا زیادی دارند .

۳– تغییرات درجه حرارت مشکلی جهت بازدهی این لوله ایجاد نمی کند

 

معایب لوله های آزبست :

مهمترین عیب این لوله ها این است که شکننده بوده و در هنگام جابجایی و اتصال سریعا آسیب  می بینند وهمچنین قبل از نصب لوله و جریان یافتن آب درخط تشخیص عیوب قطعات صدمه دیده بسیار مشکل است

 

۵-لوله های بتنی پیش تنیده :

لوله بتنی پیش تنیده تنها لوله بتنی به کار برده شده در اقطار بزرگ برای انتقال و توزیع آب با فشار درونی زیاد است برای آب شرب در لوله های بتنی پیش تنیده یک ژاکت فولادی و سیم های پیش تنیده با تنش فراوان ما بین دولایه بتن قرار می گیرد البته در شرایط فعلی با گسترش فن آوری می توان از قرار دادن ژاکت فولادی صرف نظرکرد . این نوع لوله در اقطار بزرگ عموما به روش مدفون د ر خاک نصب می گردد.

 

مزایای لوله های بتنی پیش تنیده :

ارزانی ، مقاومت نسبت به خوردگی و تحمل فشار های داخلی ، دوام زیاد

 

معایب لوله های بتنی پیش تنیده :

از معایب این لوله ها این است که سنگین بوده و درخاک های سست مشکل قرار گرفتن را به همراه دارند و قرار دادن انشعاب و عوض کردن قطعات آسیب دیده احتیاج به پیش بینی های ابتدایی دارد.

 

۶-لوله های پی وی سی سخت :

در حال حاضر بسیاری از کارخانجات مربوط اقدام به تولید این لوله می کنند که مشخصه های فیزیکی و ویژگی های قرار گیری آنها مشابه و همگون نیستند .

استاندارد ایران در حرارت ۱۲۰ درجه سانتیگراد حد اکثر فشار مجاز محیطی بر این لوله را ۱۰۰ کیلو گرم بر سانتی متر مربع برآورد نموده است که این امر طی مدت ۵۰ سال مد نظر می باشد.

 

۷-لوله های پلی اتیلن :

این محصول درسال ۱۹۳۹ به صورت تجارت تحت سه نوع با نام های پلی اتیلن سبک با وزن مخصوص۰٫۹۱و پلی اتیلن سبک خطی با وزن م خصوص ۰٫۹۲۵و پلی اتیلن سنگین با وزن مخصوص ۰٫۹۴ به بازار عرضه شده که در این بین پلی اتیلن سنگین به دلیل درجه ی کریستالی و دانسیته بالا درصد رشد چشمگیری از لحاظ مصرف داشته و پیش بینی می گردد که کاربرد این پلیمر روز به روز از رشد بیشتری برخوردار گردد. مضافا که بیشترین کاربرد این پلیمر در تولید لوله و اتصالات می باشد .

 

مزایای لوله های پلی اتیلن :

۱– درمقابل خوردگی دوام بالایی دارند .

۲– انحرافات و نشست های زمینی را به صورت افقی و به صورت عمودی به خوبی حمل می کنند .

 

۸-لوله های فایبر گلاس(GRP):

این لوله ها از رزین پلی است و با الیاف شیشه ساخته و تولید می گردند . باتوجه به خصوصیات این نوع لوله لازم است درهنگام کارگذاری درترانشه کنترل خاکریزی و انتخاب مصالح خاکریزی دقت لازم به عمل آید. لوله های  GRPبر اساس فشار داخلی و خارجی سیستم ، نوع سیال ، سرعت سیال و … قابل طراحی و تولید می باشند. این نوع لوله می تواند جهت سرویس دهی سیستم های آبرسانی و فاضلابی مورد استفاده قرارمی گیرد .

 

مزایای لوله های GRP:

۱– سبکی وزن که سبب کاهش هزینه حمل ونقل و آسانی عملیات لوله گذاری می شود.

۲– مقاومت در مقابل خوردگی این لوله ها به هیچ نوع پوشش اضافی نیاز ندارد.

۳– سادگی تولید در کارخانجات به روشهای مختلف

 

معایب لوله های GRP:

عیب اساسی این لوله ها تغییر شکل در اثر بار وارده است .